Przygotowanie idealnego steku to wbrew pozorom
niełatwe zadanie. Od ideału dzielą nas tylko 3 kroki: wybór odpowiedniej
wołowiny, sposób jej przygotowania oraz stopień wysmażenia mięsa, ale są to
niezwykle ważne aspekty. Zacznijmy więc od
podstaw.
Dobrej
jakości mięso jest absolutną podstawą dobrego steku. W Polsce raczej trudno
znaleźć mięso wołowe odpowiednie do przyrządzenia prawdziwych, amerykańskich
steków (steki kupowane w USA pochodzą od krów hodowanych na steki, a mięso wołowe w Polsce najczęściej
pochodzi od krów hodowanych jako krowy mleczne), ale jeśli już się na nie
decydujemy warto pamiętać, że na mięsie stekowym pod żadnym pozorem nie można
oszczędzać – zawsze należy wybierać mięso świeże, dobrej jakości, najlepiej
prosto od rzeźnika. Takie mięso powinno mięć piękny, intensywny, ciemnoczerwony
kolor, nie powinno się lepić, musi być miękkie, nie przesuszone, w przekroju powinno być marmurkowe, czyli mieć lekkie
żyłki tłuszczo – kolagenu (im jest ich więcej, tym mięso jest wyższej
klasy).
Jakie
mięso byłoby najlepsze? Najlepiej wybierać mięso
wołowe I klasy czyli z polędwicy, antrykot lub rostbef. Pozostałe rodzaje
mięsa są twardsze i trudniejsze w obróbce.
-
Polędwica – najlepszy kawałek mięsa, ale jednocześnie najdroższy. Jest to stek
z kością wycięty z lędźwiowej części tuszy wołowej. Świetnie nadaje się na steki, befsztyki lub medaliony.
- Antrykot –
czyli plaster mięsa wycinany z okolicy żeber tuszy wołowej, który najczęściej
się grilluje, ale można je również piec w całości lub poporcjować na kotlety.
Jest to jedno z najdelikatniejszych mięs wołowych – dzięki dużej ilości
tłuszczu jest bardzo delikatne, soczyste i aromatyczne.
-
Rostbef – tylna część tuszy pozostała po odcięciu udźca, idealna m.in. do
pieczeni – przygotowuje się z niego m.in. słynny New York Steak .
- Rumsztyk –
bardzo wartościowe mięso, krojone na grube i duże plastry
wycięte z tylnej (górnej) części grzbietowej tuszy wołowej. Doskonale nadaje się na dania smażone, pieczone oraz
duszone. Ponadto rumsztyk z kością świetnie sprawdza się w zupach, pieczeniach
lub w tzw. kotletach z kością. .
Jak przygotować mięso? Zacznijmy od
tego, że przed smażeniem musimy wyjąć steki z lodówki minimum 3 – 4 kwadranse
wcześniej, aby mięso uzyskało temperaturę pokojową. Jeśli tego nie zrobimy
mięso będzie spalone z zewnątrz i zimne w środku.
Ocieplone do temperatury pokojowej mięso porcjujemy na grube
plastry – aby stek był odpowiednio kruchy musimy pociąć mięso na plastry o
grubości minimum 2 cm. Podczas smażenia stek przewracamy tylko jeden raz,
uważamy aby nie przedziurawić mięsa widelcem i pod żadnym pozorem nie
dociskamy wołowiny do patelni (grilla), gdyż w ten sposób pozbawiamy mięso
naturalnych soków, wołowina traci soczystość i staje się sucha. Jeśli nie marynujemy wcześniej mięsa nacieramy je
solą (najlepiej morską) i świeżym pieprzem, dopiero po smażeniu – ma to decydujący
wpływ na smak mięsa. Niektórzy twierdzą, że steki przyprawiamy przed smażeniem,
jednak pieprz mógłby się przypalić podczas smażenia, a sól odbiera mięsu
soczystość, dlatego wszelkie przyprawy najlepiej dodać po smażeniu. Gotowy stek
poddajemy procesowi tzw. „oddychania”, czyli przekładamy go na talerz,
zostawiamy go na 5 minut i dopiero po tym czasie kroimy. Możemy go również
zawinąć na chwilę w folię, aby mięso „odpoczęło” i dopiero po kilku minutach
kroimy mięso na kawałki.
Jakie
wyróżniamy stopnie wysmażenia steku? Są 4 podstawowe stopnie wysmażenia steku,
jeśli jednak bardziej zagłębimy się w tajniki smażenia wołowiny dowiemy się, że
tak naprawdę wyróżniamy ich aż 6 rodzajów:
- Blue – stek-bardzo krwisty, lekko obsmażony z każdej strony – mięso w
środku surowe i letnie, smażymy je w temperaturze ok. 38 stopni. To
wysmażenie można wykonać tylko na patelni, podsmażając stek dwa / trzy razy i
w przerwach odstawiając go w ciepłe miejsce by białko się nie ścinało, a mięso
nabierało temperatury.
-
Rare – stek krwisty, słabo wysmażony – mięso czerwone w
środku z rozpoczętym procesem ścinania białka, czerwone „krwiste osocze”.
Temperatura w środku ma ok. 42 – 47 stopni.
- Medium Rare – stek średnio krwisty, mięso w środku zmienia kolor
na jaskrawo czerwony, a osocze delikatnie brunatnieje, mięso jest jędrniejsze. Temperatura
w środku ma ok. 48 – 54 stopni.
- Medium – stek średnio wysmażony, osocze po naciśnięciu jest
już brunatnawe, mięso jeszcze bardziej jędrne, na zewnątrz stek jest rumiany i
brązowy, sam środek pozostaje czerwony, reszta jest różowa. Temperatura
w środku ma ok. 56 – 62 stopnie.
- Medium Well – stek dobrze wysmażony, pod dotknięciem stek jest
twardawy i elastyczny, osocze jest już brunatne i jest go mało. Temperatura
w środku ma ok. 64 – 68 stopni.
-
Well done – stek bardzo dobrze wysmażony, mięso brunatne, bez
śladu osocza. Temperatura ma ok. 75 stopni.
Temperatury
są podane orientacyjne i zależą od wyglądu, jakości i oczywiście grubości
mięsa.
Jak sprawdzić stopień wysmażenia steku? Najprościej, ale nie ukrywajmy –
najmniej elegancko, jest naciąć kawałek mięsa nożem i po prostu sprawdzić kolor
mięsa w środku. Drugim sposobem jest zmierzenie temperatury mięsa za pomocą
specjalnego termometru do mięsa. Jest jeszcze trzecia, bardzo popularna
metoda, która polega na porównywaniu sprężystości
steku do sprężystości naszej dłoni (jest to chyba najprostsza i najwygodniejsza
metoda).
Test na stopień
wysmażenia mięsa (źródło: kukbuk).
Jedną dłoń otwieramy tak, aby widzieć jej wnętrze. Teraz po
kolei łącz ze sobą kciuk i odpowiednio do stopnia wysmażenia poszczególne palce
sprawdzamy sprężystość mięśnia kłębu kciuka (napięcie mięśnia znajdującego się
pod nasadą kciuka) drugą ręką. Każdej parze palców przyporządkowany jest
stopień wysmażenia, dzięki czemu porównując twardość mięsa do napięcia swoich
mięśni, można łatwo ocenić jak się wysmażył.
- Blue ( stek półsurowy)
Palcem
wskazującym lewej dłoni lekko przyciskamy poduszkę mięśniową prawej nienapiętej
dłoni. Poduszka powinna lekko zapaść się pod palcem. Podobne uczucie w palcu
wskazującym powinno towarzyszyć nam przy dotykaniu steku w pierwszym etapie
wysmażenia.
- Rare (stek krwisty)
Kciuk i
palec wskazujący prawej dłoni lekko stykamy ze sobą opuszkami. Palcem
wskazującym lewej dłoni dotykamy lekko poduszkę mięśniową. Ugięcie się pod
palcem napiętego mięśnia odpowiadać będzie uginaniu się krwistego kawałka
mięsa.
- Medium Rare (stek średnio krwisty)
Kciuk i
środkowy palec prawej dłoni stykamy ze sobą opuszkami. Kiedy dotkniemy palcem
wskazującym lewej dłoni poduszki mięśniowej prawej, poczujemy podobny stopień
napięcia co przy dotykaniu średnio wysmażonego steku.
- Medium (stek średnio wysmażony)
Kciuk i
palec serdeczny prawej dłoni stykamy ze sobą opuszkami, a palcem wskazującym
drugiej dłoni sprawdzamy stopień napięcia poduszki mięśniowej. Nasz średnio
wysmażony stek powinien być równie twardy co napięty mięsień naszej dłoni.
- Well Done (stek wysmażony)
Kciuk i mały
palec prawej dłoni stykamy ze sobą opuszkami. Palcem wskazującym lewej dłoni
naciskami napiętą i twardą poduszkę drugiej dłoni. Nasz dobrze wysmażony
kawałek mięsa powinien być równie twardy.
To tyle
jeśli chodzi o podstawy, teraz już możecie zacząć przygotowywać się do
usmażenia Waszego pierwszego, perfekcyjnego steku :)